Lampy pamięciowe

Lampy pamięciowe

Lampy elektronowe, służące do magazynowania informacji zwane są lampami pamięciowymi. Stosowana była także nazwa "lampa magazynująca", jako analogia do angielskiego terminu "storage tube". Obecnie wyszły już z użycia, ale jeszcze do niedawna stosowane były w rosyjskich urządzeniach radarowych. Istnieje wiele rozwiązań konstrukcyjnych takich lamp. Budowa i Właściwości tych lamp zależą od pełnionych funkcji. Zasadniczo lampy tego typu można podzielić na lampy z pamięcią elektrostatyczną (były to pamięci RAM, w których można było zapisać i odczytać informację) i z pamięcią w postaci tarczy z rysunkiem lub wytrawionym wzorem (pamięci ROM - tylko do odczytu).

Najbardziej rozpowszechnionymi typami lamp pamiętających (pamięci RAM) były:

radechon

grafekon (grafechon)

potencjałoskop

Do lamp pamięciowych (pamięci ROM) zaliczyć należy:

monoskopy
lampę Wiliamsa
lampy do generowania funkcji matematycznych

Do testowania pracy lamp pamięciowych konieczne było niekiedy dodatkowe wyposażenie. Służyły do tego specjalne lampy oscyloskopowe i kineskopowe, zwane kadroskopami. Kadroskopy miały budowę elektrod taką, jak lampy pamięciowe do których stanowiły wyposażenie. Zamiast tarczy pamięciowej miały świecący ekran. Dzięki obrazowi na ekranie świecącym kadroskopu można było szybko wyregulować napięcia zasilające, w taki sposób, aby po wymianie na lampę pamięciową działała ona poprawnie lub z niewielkimi już korektami. Jak już wspomniano, budowa lamp pamięciowych zależała od pełnionej funkcji. W maszynach matematycznych takie lampy służyły jako pamięci RAM o pojemności dochodzącej do kilkudziesięciu kilobitów na lampę. W tej roli używane były radechony. Lampy pamięciowe były stosowane też jako konwertery standardów telewizyjnych, a także do budowy oscyloskopów pamięciowych, wyświetlających obraz w standardzie telewizyjnym, wprost na kineskopie. W tej roli pracowały grafekony. W aparaturze radarowej zachodziła konieczność eliminacji ech stałych. Do tego celu używano potencjałoskopy. Monoskopy stanowią osobną grupę lamp pamięciowych. Są one pamięciami tylko do odczytu (ROM). Służyły między innymi do wytwarzania obrazu kontrolnego w telewizji (planszy testowej). W ZSRR produkowano liczne typy lamp pamięciowych. Były to między innymi typy:

ŁN5
ŁN7 (do oddzielania sygnału periodycznego od nieperiodycznego)
ŁN8 (lampa do zapamiętywania sygnałów zerojedynkowych, o pojemności do 40000 elementów (bitów))
ŁN16 (całkujący potencjałoskop)
ŁN102 (grafekon, do zapisywania sygnałów w jednym standardzie z szybkością 100 m/s i odczytywania w innym standardzie z szybkością 5,6 m/s).
ŁN102M (monoskop) do wytwarzania sygnału tablicy testowej 0249 z szybkością kreślenia 5,6 m/s
ŁI22 (monoskop) do wytwarzania sygnału tablicy testowej 0249 w aparaturze telewizyjnej

W Polsce prace nad lampami pamięciowymi prowadzono co najmniej w okresie 1957-1965 w Przemysłowym Instytucie Elektroniki. Powstała pewna liczba lamp o oznaczeniu LP-1 (jako akronim od wyrażenia "lampa pamięciowa 1"). Był to potencjałoskop o elektrostatycznym skupianiu i odchylaniu wiązki elektronowej. Do czasów współczesnych nie zachował się prawdopodobnie ani jeden egzemplarz tej lampy. Zachowało się sprawozdanie z 1965 r. i dokumentacja rysunkowa. Poniżej można znaleźć bardziej szczegółowe informacje o lampach pamięciowych, dotyczące ich zasady działania, parametrów oraz technologii wytwarzania.

Powrót do strony głównej