Państwowa Wytwórnia Lamp Radiowych (PWLR) była pierwszą po wojnie fabryką produkującą lampy elektronowe.
Została utworzona w 1945 w Dzierżoniowie (w czasie wojny zwanym Rychbachem) na bazie istniejącej
tam wcześniej niemieckiej fabryki lamp (Telefunken). Było to możliwe dzięki stosunkowo małym zniszczeniom urządzeń fabrycznych.
Producję uruchomił prof. Wiesław Barwicz, oddelegowany w tym celu na Śląsk z garstką personelu (dwóch inżynierów, dwóch mistrzów i sześciu wykwalifikowanych robotników).
Oto i on na kadrze polskiej kroniki filmowej z roku 1947.
Prof. Wiesław Barwicz (w środku) przy automacie karuzelowym
Pierwszą produkowaną lampą w PWLR była duodioda prostownicza AZ1. Pierwsze egzemplarze były ewidentnie wykonywane z zapasów poniemieckich. Typowa jest
dla tych lamp owalna bańka, jak w lampach Telefunkena.
Lampa AZ1 produkcji PWLR z owalną bańką
Na uwagę zasługuje fakt, że wśród lamp produkowanych przez PWLR są lampy z oznaczeniem typowym dla Telefunkena (RES964) a także lampy oznaczane sposobem amerykańskim (5Y3GN).
Lampy te były zapewne wytwarzane jako części zamienne do ocalałych po wojnie odbiorników,
wśród których dużą ilość musiały stanowić odbiorniki poniemieckie.
Ogólna ilość typów wytwarzanych w PWLR lamp jest trudna do określenia.
Do tej pory na tej stronie udało się zgromadzić zdjęcia i opisać 20 typów lamp. Wiadomo, że była wytwarzana jeszcze 100-watowa lampa mocy i lampa oscyloskopowa, jednak nie sposób określić ich typów.
Około 1948 r. fabryka została przeniesiona do Warszawy (w miejsce dawnej fabtryki Philipsa przy ul. Karolkowej) i nastąpiła zmiana nazwy na Zakłady Wytwórcze Lamp Elektrycznych im. Róży Luksemburg.
