"Alfa" był to pierwszy seryjnie produkowany polski system telewizji przemysłowej. Prace nad tym systemem prawdopodobnie rozpoczęto w 1957 r. Do produkcji wszedł w 1959 lub 1960 r. Był to system lampowy. W najprostszej wersji system zawierał urządzenie sterujące z monitorem, kamerę i kabel kamerowy. Kamera mogła być umieszczona na statywie. Ponadto system mógł być wyposażony w telefony.
Jedyny znany zachowany oryginalny egzemplarz kamery od tego zestawu jest prezentowany na stronie:

www.staretelewizory.cba.pl

Jeśli chodzi o szerszy opis urządzenia, to dowiadujemy się o nim z "Poradnika Technika Telewizji" z 1970 r. pod red. T. Bzowskiego:

[...] W Polsce pierwsze prototypowe urządzenia telewizji użytkowej zostały opracowane ok. 1957 r. [...] Obecnie w Polsce są w użyciu dwa typy urządzeń telewizji użytkowej: a)urządzenie "Alfa", zbudowane przy wykorzystaniu techniki lampowej, które nie jest już wprawdzie produkowane, ale nadal istnieje w eksploatacji; b)urządzenia "Alfa II", zbudowane przy wykorzystaniu techniki tranzystorowej, obecnie produkowane przez WZT.

W przypisie widnieje wzmianka, że przygotowywane jest urządzenie "Alfa III" i TV rentgenowskiej.

Komentarz mój: Tak więc produkcja urządzenia "Alfa" zakończyła się przed rokiem 1970 lub w roku 1970. To przypuszczenie opieram na fakcie, że w posiadanym przeze mnie monitorze część elementów pochodzi właśnie z 1970 r. Jeśli chodzi o wzornictwo monitora, to wydaje się, że jest ono podobne do OTV Turkus czy też nawet bardziej do metalowej wersji Turkusa, czyli OTV Jantar.

W przytaczanej wyżej książce znajduje się krótki opis urządzenia "Alfa". Według opisu składa się ono z trzech zasadniczych części:
1)kamery telewizyjnej ze statywem
2)urządzenia sterującego, zawierającego jednocześnie monitor wizyjny
3)specjalnego wielożyłowego kabla kamerowego, łączącego kamerę telewizyjną z urządzeniem sterującym

Kamera oryginalnie zawierała przedwzmacniacz, nie zawierała zaś generatorów odchylania ani zasilacza. Sygnał wizyjny z kamery trafia do wzmacniacza liniowego w urządzeniu sterującym, a potem trafia do wzmacniacza wizyjnego, sterującego kineskop. Całkowity sygnał wizyjny moduluje też generator w.cz., pracujący w paśmie 40-200MHz (wyjście "po w.cz."). Jest też dodatkowe wyjście koncentryczne, a to w celu możliwości sterowania innego monitora, który może znajdować się dość daleko od urządzenia sterującego. Układy odchylania dla widikonu kamery oraz kineskopu znajdują się w urządzeniu sterującym. Układ zawiera dzielnik częstotliwości, który zapewnia wybieranie międzyliniowe. Można go wyłączyć jeśli jest uszkodzony; wówczas międzyliniowości nie będzie. Niektóre napięcia zasilania są stabilizowane. W urządzeniu "Alfa" przewidziano komunikację między kamerą a urządzeniem sterującym za pomocą układu interkomunikacji i zespołów nagłownych z mikrofonem i słuchawkami.

Dane techniczne:

1.Minimalne oświetlenie obiektu 100 lx
2.Rozdzielczość w pionie 400 linii
3. Rozdzielczość w poziomie 500 linii
4. Sygnały wyjściowe:
a)wizyjny o polaryzacji dodatniej na oporze 75 omów 1,2V ss
b)sygnał w.cz. na oporze 75 omów 0,5V ss
5. Lampa analizująca typu widikon, resistron, staticon
6. Układ optyczny - obiektywy od kamer filmowych 16 mm
7. Lampa obrazowa 14'' metalizowana
8. Długość kabla kamerowego do 250 m
9. Zasilanie 220V 50Hzv 10.Pobór mocy 450VA
11. Wymiary kamery 140x235x285 mm
12. Ciężar kamery 6 kg
13. Wymiary urządzenia sterującego 450x450x700 mm
14.Ciężar urządzenia sterującego 60kg


Na uwagę zasługuje bardzo staranny montaż, nie spotykany praktycznie w sprzęcie powszechnego użytku.




Poszukuję schematów i dokumentacji technicznej od tego zestawu. Obecnie system nie osiągnął jeszcze pełnej sprawności. Brak jest np. bliżej nieokreślonych elementów w układzie dzielnika częstotliwości. Obraz zakłóca poziomy ciemny pas, którego na razie nie udało się usunąć. Znajdujący się w moim posiadaniu monitor jest wersją przerobioną, przeznaczoną do współpracy z trzema kamerami. Użytkownik może wybrać przełącznikiem, z jakiej kamery życzy sobie widzieć obraz. Zapala się wtedy jedna z trzech zielonych lampek na górze monitora. Zachowana u mnie kamera wydaje się byc samoróbką, na co wskazuje zła jakość materiału obudowy i przeniesienie niektórych organów regulacyjnych z monitora do kamery. Przez porównanie ze zdjęciami oryginalnej kamery doszedłem do wniosku, że do jej budowy wykorzystano przedwzmacniacz wizji z oryginalnej kamery. Wydaje się, że to samo tyczy się mocowania widikonu i jego zespołu odchylania.





W posiadanej przeze mnie kamerze był zastosowany widikon PWM21 produkcji Przemysłowego Instytutu Elektroniki z marca 1970 r. Niestety, uległ on zapowietrzeniu i został wymieniony na inny, bez daty produkcji. Niestety nie jest on najlepszej jakości i będzie w przyszłości wymieniony na inny.

System "Alfa" stosowano np. w kopalniach, elektrowniach itp. Był także stosowany w mniejszych ośrodkach regionalnych TVP. Jest swego rodzaju ciekawostką, że monitor telewizji "Alfa" "zagrał" w komedii pt. "Gangsterzy i Filatropi" z 1962 r. Kadr z tego filmu wraz z "aktorem" znajduje się poniżej.

 

---

Powrót do strony głównej

Powrót do strony TV Retro